Vertrouwen in Nederlandse regering bereikt dieptepunt: laag-vertrouwen samenleving
Het vertrouwen in de Nederlandse overheid is verder gedaald. In november 2021 heeft de regering een fors deel van de steun verloren. Nog maar 16 procent van de mensen is positief gestemd.
Het vertrouwen in de Nederlandse regering is sinds het begin van de crisis fors afgenomen. De afgelopen maand is een nieuw dieptepunt bereikt want de regering heeft bij de crisisaanpak nog maar steun van 41 procent van de bevolking. Daarnaast is het aantal positief gestemden over het beleid zo goed als verdwenen. Nederland is in anderhalf jaar tijd veranderd in een laag-vertrouwen samenleving. Dit blijkt uit kwalitatieve onderzoeken van I&O Research, EenVandaag, Hart van Nederland, RIVM en de Erasmus Universiteit.
In september werd bekend dat Nederland is veranderd in een “laag-vertrouwen samenleving”. Dat concludeerde een team van onderzoekers onder leiding van prof. dr. Godfried Engbersen van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Sindsdien heeft de Nederlandse regering de situatie niet kunnen terugdraaien. Volgens nieuw onderzoek is het zelfs erger geworden. De afgelopen maanden is de steun aan de regering namelijk sterk afgenomen. Dit wordt onderschreven door de Nationale Ombudsman.
Hoofdpunten
Uit een studie van RIVM blijkt dat nu 16 procent positief gestemd is over de corona-aanpak van de regering.
De steun voor het coronabeleid is gedaald van 91 procent naar 41 procent in december 2021. Dit blijkt uit onderzoek van I&O Research.
Uit onderzoek van de Erasmus Universiteit blijkt dat het vertrouwen in de overheid is gedaald van 70 procent naar 30 procent.
De Nationale Ombudsman zegt ook dat burgers vertrouwen verliezen in de overheid: het aantal klachten is vorig jaar met 35 duizend gestegen.
Uit panelonderzoek van Hart van Nederland blijkt dat maar 18 procent vertrouwen heeft in het nieuwe kabinet Rutte IV.
Onderzoek van EenVandaag laat zien dat maar 17 procent verwacht dat het nieuwe kabinet meer 'elan' zal hebben dan het vorige kabinet.
Uit kwalitatief onderzoek van Hart van Nederland blijkt dat 54 procent de Nederlanders de nieuwe lockdown ziet als te streng.
RIVM Cohortstudie: Nog maar 16 procent is positief gestemd
Onderzoek van het RIVM laat zien dat het aantal positief gestemden over het regeringsbeleid een dieptepunt heeft bereikt. Tijdens de laatste meting in december 2021 was het aantal positief gestemden nog maar 16 procent. In april 2020 gaf 73 procent van de respondenten aan zeer positief te zijn over de aanpak van de Nederlandse regering.
Bij dit onderzoek is het belangrijk te weten dat er ook respondenten zijn, die pleiten voor méér maatregelen en om die reden minder positief zijn. Van de respondenten geeft echter 61 procent aan dat zij het beleid onlogisch vinden en moeilijk te begrijpen. Tevens vindt 56 procent van de mensen dat de regering geen rekening houdt met alle belangen.1
I&O Research: 41 procent steun voor aanpak crisis
Uit periodiek onderzoek van I&O Research blijkt dat het draagvlak voor de corona-aanpak door de Nederlandse regering langzaam maar zeker afbrokkelt. Tijdens het begin van de crisis kon de regering namelijk nog rekenen op steun van 91 procent van de respondenten. In december vorig jaar was dit gedaald tot 73 procent en het dieptepunt werd deze maand bereikt.
Tijdens het massavaccinatieprogramma zakte het draagvlak heel geleidelijk naar 63 procent in oktober 2021. Maar in november viel ineens veel draagvlak weg. Een verband met de gebroken beloften over de injecties en een mogelijk toenemend bewustzijn van de échte crisis liggen voor de hand. De steun voor de crisisaanpak bereikte in december 2021 met slechts 41 procent een voorlopig dieptepunt.2
Erasmus Universiteit: laag-vertrouwen samenleving
Kort na de zomer kwam uit periodiek onderzoek van de Erasmus Universiteit naar voren dat Nederland is veranderd in een “laag-vertrouwen samenleving”. Er is sprake van een enorme afname van het vertrouwen in de overheid in het afgelopen anderhalf jaar: van bijna 70 procent in april 2020 naar minder dan 30 procent in september 2021.
Uit dit onderzoek komt naar voren dat 25 procent van de respondenten vindt dat de Nederlandse overheid en media het gevaar van het coronavirus overdrijven. 35 Procent vindt dat de huidige coronamaatregelen meer schade veroorzaken dan zij proberen te voorkomen. Daarnaast is 42 procent van mening dat de regering onvoldoende rekening houdt met de economische en sociale gevolgen van de coronamaatregelen.3
Nationale Ombudsman: burgers verliezen vertrouwen in overheid
Ombudsman Reinier van Zutphen stelt in een interview met De Telegraaf op 14 december dat burgers een beter bestuur verdienen. Eentje die de zaken helder uitlegt en opkomt voor hun belangen. Maar dat gebeurt niet, waardoor diezelfde burger het vertrouwen in de overheid verliest op een moment dat er behoefte is aan zekerheid. Van Zutphen verwijst onder meer naar de toeslagenaffaire en het gasdebacle. Over de coronacrisis zegt hij dat het beleid allesbehalve consistent is.
Volgens de Ombudsman is het aantal ingediende klachten over de overheid in 2020 met 35 duizend gestegen. Hiermee wordt duidelijk dat het wantrouwen in de macht onder burgers alleen maar toeneemt. De meest voorkomende klacht is dat ambtenaren en instellingen simpelweg niet reageren op vragen en bezwaren en deadlines overschrijden. Terwijl de overheid tegelijkertijd zoveel van de burger eist, maar zelf ernstig nalatig is om zich netjes te gedragen.4
Hart van Nederland: zeer weinig vertrouwen in plannen Rutte IV
Uit representatief onderzoek van Hart van Nederland kwam naar voren dat 82 procent van de Nederlanders weinig tot geen vertrouwen in de plannen heeft van het kabinet Rutte IV. Het onderzoek werd uitgevoerd onder ruim 3.100 Nederlanders. Uit het onderzoek kwam verder naar voren dat 50-plussers meer vertrouwen hebben in de plannen dan Nederlanders onder de vijftig jaar.
Het kabinetsplan waar de minste Nederlanders achter staan, is dat van de klimaataanpak. Het kabinet Rutte IV wil over een periode van tien jaar 35 miljard euro investeren in onder andere subsidies voor wind- en zonne-energie en het stimuleren van woningisolatie. Slechts 23 procent van de Nederlanders is het eens met deze plannen.5
EenVandaag: weinig vertrouwen in meer ”elan” Rutte IV
Uit onderzoek van EenVandaag onder 21.373 leden van het Opiniepanel, blijkt dat het miljardenpakket dat de nieuwe coalitie heeft gepresenteerd, niet leidt tot een optimistische stemming in het land. De besparing op de zorg doet zeer, maar het echte pijnpunt is dat de coalitie-partijen een doorstart maken.
Slechts een minderheid van 36 procent ziet de 'doorstartcoalitie' nu zitten. Een meerderheid van 57 procent vindt de coalitie met dezelfde partijen als Rutte III onacceptabel. Mark Rutte sprak zijn vertrouwen uit dat het nieuwe kabinet meer 'elan' zou hebben dan het vorige kabinet met dezelfde partijen. Dat vertrouwen delen maar weinig mensen met hem: slechts 17 procent.6
Hart van Nederland: weinig steun voor nieuwe lockdown
Toen het kabinet op 18 december een nieuwe lockdown afkondigde, heeft Hart van Nederland haar panel met hierin 40 duizend Nederlanders ondervraagd over de nieuwe maatregelen. Hieruit blijkt dat slechts 3 op de 10 Nederlanders het eens is met de nieuwe coronamaatregelen. Meer dan de helft vindt het te zwaar dat het land opnieuw op slot gaat.
Liefst 54 procent de Nederlanders ziet de maatregelen als te streng, en kan zich niet vinden in een nieuwe lockdown waarin bijna alles dicht gaat. Bovendien gaf een meerderheid van 59 procent aan niet extra waakzaam te zijn door de omikronvariant, de nieuwste versie van het coronavirus. Aan het panelonderzoek deden dit keer 2.200 deelnemers mee.7
https://www.rivm.nl/gedragsonderzoek/maatregelen-welbevinden/communicatie-en-vertrouwen
https://www.ioresearch.nl/actueel/geen-meerderheid-voor-een-vaccinatieplicht
https://www.eur.nl/nieuws/sterk-dalend-vertrouwen-de-overheid-de-laag-vertrouwensamenleving
https://www.telegraaf.nl/nieuws/1740346257/ombudsman-de-burger-verdient-een-betere-overheid
https://www.hartvannederland.nl/nieuws/politiek/nederland-heeft-zeer-weinig-vertrouwen-in-plannen-van-nieuwe-kabinet
https://eenvandaag.avrotros.nl/panels/opiniepanel/alle-uitslagen/item/kiezer-zit-ondanks-miljardenplannen-nog-niet-te-wachten-op-rutte-iv-geloofwaardigheid-is-niet-te-koop/
https://www.hartvannederland.nl/coronavirus/meeste-nederlanders-vinden-nieuwe-lockdown-te-zwaar
Vertrouwen in Nederlandse regering bereikt dieptepunt: laag-vertrouwen samenleving
Hi Daniel, one of my readers just pointed me to your substack, I am married to a Dutchy so am interested in what's going in there. I dont read Dutch but that's what Google translate is for :)
I'm on substack also, you might be interested in this recent piece
https://unbekoming.substack.com/p/holland-the-political-disguised-as?r=lo15j&utm_campaign=post&utm_medium=web