Helft Nederlanders ervaart psychische klachten door virusangst én maatregelen

De cirkel van angst en maatregelen heeft ernstige psychische gevolgen voor een grote groep mensen. De groep die de autoriteiten zeggen te beschermen, wordt het hardst getroffen door de maatregelen.

De helft van de mensen ervaart blijvende negatieve psychische gevolgen door de coronacrisis. Een grote groep mensen worstelt met psychische problemen. Zowel door virusangst als door de maatregelen. De impact is het grootst voor de meest kwetsbaren. De recent ingevoerde maatregelen zullen opnieuw leiden tot meer angst, depressie en stress. Dit blijkt uit onderzoek van Stichting MIND.

Helft ervaart blijvende psychische klachten

Uit zeven onderzoeken die MIND sinds de start van de coronacrisis in maart 2020 verrichtte, blijkt dat bij aanscherping van maatregelen en toename van besmettingen de psychische klachten toenemen. In het meest recente onderzoek heeft de organisatie gevraagd naar de blijvende gevolgen door de coronacrisis. De helft van de respondenten geeft aan blijvend negatieve gevolgen te ervaren voor hun psychische welzijn.

De maatregelen zijn hierin een belangrijke factor

De psychische klachten ontstaan door angst voor de ziekte, de veranderingen en spanningen in de samenleving ,maar ook de beperkte sociale contacten en het wegvallen van psychische zorg, ondersteuning en activiteiten. Bij versoepeling van maatregelen en afname van positieve testen nemen de psychische klachten enigszins, maar niet volledig af. Hieruit blijkt dat het regeringsbeleid, waarin burgers voortdurend worden geïsoleerd, tot grote schade leidt.

Kwetsbaren worden het hardst getroffen

Het nieuwe maatregelenpakket van de regering zal de angst en stress opnieuw verhogen, zeker bij mensen en groepen die door de maatregelen extra worden getroffen. Kwetsbaren in de samenleving met een beperkt sociaal leven of die een groot gezondheidsrisico lopen, kunnen opnieuw in een isolement raken door bijvoorbeeld het wegvallen van (vrijwilligers)werk of het mijden van het openbare leven uit angst voor besmetting. Het gaat hier vaak om kwetsbare ouderen maar ook om andere kwetsbare groepen. Dit zijn juist de mensen waarvan de autoriteiten zeggen dat zij beschermd moeten worden.

Voortdurende angst en geen vrije keuze

Bijna de helft (45 procent) ervaart blijvende negatieve gevolgen voor sociale contacten. Zeker mensen met een beperkte sociale kring krijgen deze niet eenvoudig opnieuw opgebouwd. Daarnaast speelt blijvende angst voor besmetting bij zowel gevaccineerden als ongevaccineerden een rol, zodat zij hun sociale contacten minimaliseren.

Voor sommige mensen met een psychische kwetsbaarheid is een vaccinatie geen vrije keuze doordat de angst overheerst. Deze angst wordt voortdurend door de media aangewakkerd via zogenaamde besmettingscijfers, het fundament van de angstcirkel. Dit zijn echter positieve testen, met vals positieven van 50 tot 90 procent en dus nauwelijks bruikbaar voor dit doel.

Mensen willen meer respect en empathie

Op de vraag wat respondenten nodig hebben om terug te keren naar het ‘oude normaal’ vraagt een deel om meer respect tussen mensen, om meer empathie en meeleven met een ander in plaats van het najagen van het eigenbelang. Uit ervaring weten zij hoe belangrijk het is dat mensen zich geaccepteerd voelen in de samenleving.

Psychische zorg is sterk verslechterd

Terwijl de psychische klachten toenemen, is de psychische zorg door het regeringsbeleid verslechterd. Van de respondenten geeft 49 procent aan dat de zorg en ondersteuning voor hun psychische klachten blijvend is veranderd. Sommige behandelingen zijn gestopt of worden nu (deels) online uitgevoerd. De helft van de respondenten geeft aan deze zorgverlening negatief te beoordelen. Zij ervaren online zorg als onpersoonlijker en minder effectief.

Minder hulp uit het sociale netwerk

Bij een belangrijk deel van de respondenten is ook de informele hulp blijvend veranderd: bij 13 procent is de zorg en steun door familieleden of anderen uit het sociaal netwerk gestopt en bij een even groot deel is juist blijvend meer hulp vanuit familie of anderen uit het sociaal netwerk geboden. Dit laatste kan verklaard worden als compensatie van het wegvallen van zorg of toename van klachten.

Conclusie: dit onderzoek laat zien dat een grote groep mensen psychische klachten ervaart door de cirkel van angst én maatregelen. De autoriteiten zeggen dat zij kwetsbare mensen beschermen. Maar nu blijkt dat juist deze groep het hardst getroffen wordt door de maatregelen. Dit onderzoek ondersteunt verschillende statistische analyses, die er op wijzen dat angst en stress een factor zijn voor de oversterfte in Nederland.

Bron: Stichting MIND