Persbericht: aangifte tegen Volkskrant-journalisten en omstreden activist na valse beschuldigingen

Volkskrant-journalisten ondermijnden reconstructie hydroxychloroquine en maakten persoonlijke gegevens van één van de onderzoekers openbaar. De onderzoekers hebben aangifte gedaan.

Naar aanleiding van de publiciteit voor een reconstructie van het thema hydroxychloroquine, heeft medisch journalist Aliëtte Jonkers diverse gegevens van Daniël van der Tuin via Twitter en LinkedIn bekend gemaakt. Dit ging gepaard met ongefundeerde verdachtmakingen en framing. Wetenschapsjournalist Maarten Keulemans van de Volkskrant was hierbij betrokken: hij beschuldigde het onderzoeksteam ten onrechte van fraude. Van der Tuin en coauteur Van den Bos konden eenvoudig aantonen dat hiervan geen sprake was.

Vorige week publiceerden de analisten Daniël van der Tuin en Cees van den Bos een reconstructie over het dossier hydroxychloroquine aan de hand van wob-documenten. Vanwege het maatschappelijke klimaat werken de onderzoekers onder pseudoniem. Uit de reconstructie kwam onder andere naar voren dat het Rijk geen belangstelling had in onderzoek naar vroegtijdige behandeling van coronapatiënten met hydroxychloroquine. Het onderzoek is gebaseerd op duizenden pagina’s met overheidscorrespondentie. Een deel hiervan was al wél in handen van de onderzoekers maar nog niet online geplaatst door de autoriteiten.

Maarten Keulemans probeerde het onderzoek te ondermijnen

De reconstructie is uitgewerkt in twee artikelen met in totaal 42 paragrafen en werd al snel overgenomen door verschillende media en politici. Het onderzoek heeft ook geleid tot Kamervragen¹. Vervolgens probeerde wetenschapsjournalist Maarten Keulemans van de Volkskrant de reconstructie op Twitter te ondermijnen. Het was echter de omstreden activist Pepijn van Erp die dit in gang zette: hij beweerde ten onrechte dat één citaat niet voorkwam in de wob-documenten. Samen met medisch journalist Aliëtte Jonkers beschuldigde de wetenschapsjournalist de onderzoekers daarna ten onrechte van fraude.

Onderzoekers moesten één zin uit reconstructie aanpassen

Van den Bos en Van der Tuin lieten vervolgens zien dat het desbetreffende citaat wel degelijk afkomstig was uit officiële overheidsdocumenten, die op 15 april 2022 waren toegestuurd aan de indiener van een wob-verzoek. De verdachtmakingen en claims bleken dus ongefundeerd en dit is op verschillende manieren op beeld aangetoond. Wel stelden de onderzoekers vast dat zij het citaat ten onrechte aan het RIVM hadden toegeschreven. Hierop is een rectificatie geplaatst; zij moesten slechts één zin in het artikel aanpassen. In tegenstelling tot wat Keulemans beweerde, eerder nog ‘journalist van het jaar’, bleef de conclusie van het onderzoek ongewijzigd.

Medisch journalist zette daarna persoonsgegevens online

Twee uur na de rectificatie maakte medisch journalist Aliëtte Jonkers via Twitter prompt diverse gegevens van Daniël van der Tuin bekend. Naar eigen zeggen had zij hiervoor ‘groen licht' gekregen van haar beroepsvereniging. De journalist plaatste onder meer verwijzingen naar privégegevens van de analist. Ook plaatste ze informatie op LinkedIn, waarbij een beschuldiging van fraude in zijn zakelijke netwerk terechtkwam. Op basis van verzameld bronmateriaal, is het duidelijk dat Jonkers’ doel was om Van der Tuin te intimideren en schade toe te brengen aan zijn reputatie.

Aangifte tegen Keulemans, Jonkers en Van Erp

De journalisten van de Volkskrant en de activist Pepijn van Erp hebben ondanks de rectificatie geen afstand genomen van hun beschuldigingen. Ook de handelingen met betrekking tot het doxen zijn tot dusverre niet ongedaan gemaakt. Het tegenovergestelde is het geval: na de rectificatie is het trio doorgegaan op de ingeslagen weg. Hierop hebben Daniël van der Tuin en Cees van den Bos aangifte gedaan tegen Aliëtte Jonkers, Maarten Keulemans en Pepijn van Erp van intimidatie, smaad en laster. Bronmateriaal is aan de politie beschikbaar gesteld. Aan Jonkers’ beroepsvereniging en de Ombudsman van de Volkskrant is om een reactie gevraagd. Zij hebben nog niet gereageerd.

1. https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/kamervragen/detail?id=2022Z08811&did=2022D17811