Wob-documenten: ministerie van VWS wilde 1.700 structurele en 1.300 flexibele IC-bedden

De top van het ministerie van VWS stimuleerde een plan om de IC-capaciteit fors uit te breiden. Het OMT en de regering waren hier niet in geïnteresseerd en kozen voor de dreiging van een zorginfarct.

Uit wob-documenten blijkt dat de top van het ministerie van Volksgezondheid, al voordat in Nederland de 'pandemie' werd uitgeroepen, op de hoogte was van de zeer krappe IC-capaciteit. In de eerste helft van 2020 werkte het ministerie aan een plan om het aantal bedden fors uit te breiden. Maar toen de tweede golf zich aankondigde, was hiervan nauwelijks iets gerealiseerd.

De intenties om de capaciteit aan te pakken, waren er bij het ministerie. Maar zowel het OMT als de regering waren duidelijk niet geïnteresseerd in een wezenlijke capaciteitsvergroting. In plaats daarvan gaven ze de voorkeur aan het opleggen van maatregelen, zoals lockdowns, mondmaskerplicht, avondklok, sociale beperkingen en injecties.

19 februari 2020: “Zorgsysteem stort mogelijk in door corona”

Enkele weken voordat de pandemie in Nederland werd uitgeroepen, schreef toenmalig directeur-generaal van het ministerie van VWS Angelique Berg: "als corona net iets erger wordt dan een zware griep, stort het zorgsysteem in. Dan hebben we al heel snel te weinig bedden".

Prognose 16 juni 2008: Er hadden 500 IC-bedden meer moeten zijn

Het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (NIVEL) had in 2008 al berekend dat Nederland in 2016 een IC-capaciteit van circa 1.375 bedden nodig zou hebben.¹ Als we dit doortrekken, dan zouden er begin 2020 ongeveer 1.530 IC-bedden moeten zijn. Begin 2020 waren er echter slechts 1.040 IC-bedden. Dit zijn ongeveer zes bedden per 100.000 inwoners.

24 februari 2020: Iedereen bij VWS moet meedenken

Bij het ministerie van VWS is er een duidelijk gevoel van urgentie om het capaciteitstekort aan te pakken. Directeur-generaal Curatieve Zorg Birgitta Westra benadrukt bijvoorbeeld het belang dat leden van het managementteam aandacht moeten hebben voor het capaciteitsprobleem. Zij moeten helpen om scenario's uit te werken om dit op te lossen.

30 maart 2020: Noodhospitalen Ahoy en MECC

Tijdens de eerste maanden van de ‘pandemie’ worden er twee noodhospitalen ingericht voor coronapatiënten. Dit creëert echter geen IC-capaciteit. Deze ziekenhuizen worden niet gebruikt en worden vrij snel afgebroken. De kosten voor het noodhospitaal in het MECC Maastricht bedroegen 4,5 miljoen euro.

4 mei 2020: VWS werkt aan een plan voor 1.700 structurele bedden

Uit correspondentie binnen het ministerie van VWS blijkt dat er een plan wordt opgesteld om de IC-capaciteit structureel te vergroten. Er circuleren meerdere e-mails over opschalen naar 1.700 structurele bedden en de mogelijkheid om flexibel op te schalen naar 3.000 bedden in tijden van nood. Aan dit scenario wordt in ieder geval al gewerkt sinds begin mei 2020 en waarschijnlijk eerder.

Augustus 2020: Plan opschalen IC-capaciteit is klaar in september

In de wob-documenten staat dat de resultaten van het flexibele opschalingsplan in september 2020 worden verwacht. Hierin staat nogmaals duidelijk vermeld dat er 1.700 structurele bedden moeten komen en dat het plan zich richt op flexibele uitbreidingsmogelijkheden naar 3.000 bedden.

2 oktober 2020: OMT-lid Gommers vindt meer capaciteit een slecht idee

De IC-capaciteit is sinds het begin van de pandemie zeer beperkt uitgebreid. Begin oktober bracht OMT-afgevaardigde Gommers het opmerkelijke bericht dat het opschalen van de IC-capaciteit geen goed plan is "omdat zorgmedewerkers zich zouden kunnen gaan vervelen als er straks geen patiënten zijn". Zo blijft de IC-capaciteit dus schaars, terwijl we volgens sommige experts in een zeer ernstige pandemie zitten en de ‘tweede golf’ op het punt staat om uit te breken.

Najaar 2020: Tweede en derde golf zonder voldoende capaciteit

Het plan van het ministerie komt niet van de grond. Ondertussen begint het begin van de tweede coronagolf zich at te tekenen. Althans, in de statistieken. De pers begint hierop een kolossale angstcampagne, die zich onder meer richt op het risico van overvolle IC's. Dit voedt de roep om maatregelen. Het kabinet en het OMT spelen hierop in met ontwrichtende maatregelen, zoals een lockdown, avondklok, verplichte mondkapjes en de start van het vaccinatieprogramma, waarvan later bleek dat het nauwelijks effectief was. De maatregelen worden aangehouden tot ver in het voorjaar van 2021.

Voorjaar 2021: Moties voor meer IC-capaciteit worden verworpen

De beperkte IC-capaciteit is een belangrijke kurk waarop de ‘pandemie’ drijft. Daarom worden vanaf het voorjaar diverse moties in de Tweede Kamer in stemming gebracht die het kabinet oproepen om de IC-capaciteit structureel te vergroten. Deze moties worden allemaal verworpen. Het patroon is dat de regeringspartijen structureel tegen stemmen. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de regering geen belang hecht aan een hogere IC-capaciteit. Het lijkt er sterk op dat zij de capaciteit juist laag wilde houden, om maatregelen zoals de injecties en het coronatoegangsbewijs (CTB) door te kunnen voeren.

Najaar 2021: nog steeds te weinig IC-capaciteit

Na de tweede en derde golf, blijft de IC-capaciteit schaars. Omdat de injecties nauwelijks tot niet werken, herhaalt zich in het najaar van 2021 een identiek patroon als in het najaar van 2020. Er is dan wel een tijdelijke capaciteit van 1.350 bedden gerealiseerd. Maar dit gaat ten koste van de reguliere zorg, wat in de media weer wordt aangegrepen om paniek te zaaien². De schaarse IC-capaciteit wordt in december 2021 opnieuw door de regering aangehaald om de maatschappij in een lockdown te storten.

1. https://www.nivel.nl/sites/default/files/bestanden/Behoefteraming-Intensive%20Care-Januari-2008.pdf

2. https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2404021-kuipers-genoeg-ic-bedden-bij-piek-maar-wel-weer-ten-koste-van-zorg