RIVM: 84 procent coronapatiënten is nu volledig gevaccineerd, meer dan 40 procent kreeg herhaalprik

Van de 785 coronapatiënten tussen 23 augustus en 18 september was 84 procent volledig gevaccineerd, 69 procent was ook geboost en 40 procent had ook een herhaalprik tot zich genomen.

In september 2022 had een groot deel van de coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen de basisserie van het coronavaccin ontvangen: 84 procent in totaal. Voor patiënten op de intensieve zorg was dit 81 procent. Het grootste deel van de coronapatiënten in de ziekenhuizen was drie of vier keer ingeënt en van de 60-plussers was 48 procent vier keer ingeënt. Dit beeld komt naar voren uit een berekening op basis van twee rapporten van het RIVM. Hierin staan de cijfers vermeld over de vaccinatiestatus van coronapatiënten.

Het RIVM maakte onlangs bekend dat het in oktober 2022 geen cijfers publiceert over de vaccinatiestatus van coronapatiënten in de ziekenhuizen. Volgens het rijksinstituut ligt de oorzaak in problemen met de datakwaliteit.¹ Het niet openbaren van de ziekenhuiscijfers komt op een ongelukkig moment, want de campagne voor de vijfde coronaprik is momenteel in volle gang.

Om de effectiviteit en de noodzaak van coronavaccins te beoordelen is informatie over de vaccinatiestatus van ziekenhuispatiënten van belang. Vorige maand kwam namelijk naar voren dat in de loop van dit jaar 80 procent van de coronapatiënten ten minste twee prikken had gekregen tegen het coronavirus. Ook werd bekend dat ruim de helft van de coronapatiënten was geboost of een herhaalprik had genomen.

Kernpunten coronapatiënten in september 2022

• Van de coronapatiënten van 12 jaar en ouder was 84,3 procent volledig gevaccineerd, geboost of viervoudig gevaccineerd. Dit percentage is hoger dan de vaccinatiegraad van 80,2 procent, die geldt voor personen vanaf 12 jaar.

• Van de coronapatiënten van 60 jaar en ouder was 48,3 procent viervoudig gevaccineerd. Van deze groep had 54,2 procent de herhaalprik genomen.

• Het kleine voordeel voor ouderen wordt mogelijk teniet gedaan door vaccinatiedoden en ziekenhuisopnames door neveneffecten van de vaccins; er zijn nu 5.763 meldingen van dergelijke bijwerkingen door Lareb verwerkt.

Van coronapatiënten is nu 40 procent viervoudig gevaccineerd

De rapportages van het RIVM Epidemiologie en Surveillance team over de vaccinatiestatus van coronapatiënten beslaan doorgaans langere perioden. Dit geeft een vertekend beeld over de actuele stand van zaken. Om een actueel beeld te krijgen is daarom een berekening uitgevoerd aan de hand van twee RIVM rapporten van augustus² en september 2022³. Uit deze berekening komt onder andere naar voren dat in september 40,3 procent van de coronapatiënten viervoudig was gevaccineerd.

84 procent van coronapatiënten kreeg meerdere coronavaccins

Door de rapportages naast elkaar te leggen, kan berekend worden wat de situatie in de ziekenhuizen was in september 2022. Het eerste rapport gaat over de periode van 15 maart tot 23 augustus. Het tweede over 15 maart tot 18 september. De situatie is als volgt: tussen 23 augustus en 18 september 2022 zijn 785 coronapatiënten van 12 jaar en ouder opgenomen. Hiervan was 84,3 procent volledig gevaccineerd, 69,0 procent had ook een boosterprik genomen en 40,3 procent had ook een herhaalprik genomen om zich te beschermen voor ziekenhuisopname.

Het valt op dat het percentage gevaccineerde patiënten in de ziekenhuizen hoger ligt dan de vaccinatiegraad in Nederland. Van de 12-plussers is namelijk 80,2 procent volledig gevaccineerd.⁴ Dit betekent dat het effect tegen ziekenhuisopname van de prik voor de gehele bevolking per saldo negatief is.

Van de 60-plussers in ziekenhuizen kreeg 48 procent herhaalprik

Zoals bekend zijn het vooral ouderen die met het coronavirus in het ziekenhuis worden opgenomen: ruim vier op de vijf coronapatiënten is ouder dan 60 jaar. Van deze groep werden tussen 23 augustus en 18 september 662 coronapatiënten opgenomen. Van hen had 87,3 procent de basisserie afgerond, 73,3 procent was ‘opgepept’ met een boosterinjectie en 48,3 procent had ook een herhaalprik genomen.

Het percentage viervoudig gevaccineerde coronapatiënten ontloopt de vaccinatiegraad voor de herhaalprik onder 60-plussers nauwelijks; deze was in augustus namelijk 54,2 procent.⁵ Voor 60-plussers lijkt er op basis van deze percentages wel sprake te zijn van een klein voordeel.

Ziekenhuisopnames en vaccinatiedoden ook meetellen

Bij het beoordelen van de effectiviteit zal men echter ook de neveneffecten van vaccineren moeten bestuderen. Zo worden vaccinatiedoden bijvoorbeeld buiten beschouwing gelaten. Vaccinatiedoden komen niet als coronapatiënt in het ziekenhuis terecht maar voor een zuivere meting zullen zij wel meegeteld moeten worden. Bijwerkingencentrum Lareb heeft sinds het begin van de vaccinatiecampagne 716 meldingen van vaccinatiedoden ontvangen, bekeken en verwerkt.

Voor een volledig beeld over de vaccineffectiviteit zullen daarnaast ook patiënten die in het ziekenhuis belanden als gevolg van de injectie moeten worden meegeteld. Deze patiënten houden immers ook ziekenhuisbedden bezet, hetgeen de autoriteiten met behulp van injecties zeggen te willen voorkomen. Bijwerkingencentrum Lareb heeft sinds de vaccinatiecampagne 5.047 meldingen van ziekenhuisopname als gevolg van coronavaccinaties verwerkt.⁶

Historische ontwikkelingen vaccinatiestatus van ziekenhuispatiënten

Ruim veertien maanden na de start van de vaccinatiecampagne, maakte het RIVM de eerste volledige cijfers over de vaccinatiestatus van ziekenhuispatiënten openbaar. Toen bleek dat in maart 2022 65 procent van de ziekenhuispatiënten volledig gevaccineerd of geboost was. In antwoord op Kamervragen liet minister De Jonge in januari echter al weten dat 61 procent van de oudere ziekenhuispatiënten sinds de zomer van 2021 was gevaccineerd. Dit was in november 2021 opgelopen naar 66 procent.

Vorige maand werd bekend dat sinds maart 2022 79 procent van de coronapatiënten was gevaccineerd, geboost of de herhaalprik tot zich had genomen. De situatie in Nederland is vergelijkbaar met die in België, waar de vaccinatiegraad iets hoger ligt. Bij onze zuiderburen was tussen 19 september en 2 oktober 91 procent van de coronapatiënten volledig gevaccineerd. Hiervan was 67 procent drie- of viervoudig gevaccineerd, blijkens een gedetailleerde rapportage van Sciensano, het Belgische federale onderzoekscentrum voor de volksgezondheid.⁷

1. https://www.rivm.nl/covid-19-vaccinatie/covid-19-ziekenhuisopnames-per-vaccinatiestatus

2. https://www.rivm.nl/documenten/covid-19-ziekenhuis-en-intensive-care-opnames-per-vaccinatiestatus-in-nederland-0

3. https://www.rivm.nl/documenten/covid-19-ziekenhuis-en-intensive-care-opnames-per-vaccinatiestatus-in-nederland-1

4. https://coronadashboard.rijksoverheid.nl/landelijk/vaccinaties

5. https://www.rivm.nl/covid-19-vaccinatie/archief-wekelijkse-update-vaccinatiecijfers-2022

6. https://www.lareb.nl/coronameldingen

7. https://covid-19.sciensano.be/sites/default/files/Covid19/COVID-19_Weekly_report_NL.pdf